Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie zlecił wykonanie dwóch badań, których celem była szczegółowa diagnoza podkarpackiego rynku pracy pod kątem potencjału kapitału ludzkiego. Wyniki zostały zaprezentowane 12 grudnia 2016 roku podczas konferencji w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego.
 

Celem badania było określenie potrzeb i oczekiwań pracodawców w województwie podkarpackim
w zakresie zatrudniania pracowników w konkretnych zawodach oraz wymagań odnośnie posiadanych przez nich kwalifikacji i kompetencji zawodowych. W badaniu uczestniczyło 3 670 podkarpackich pracodawców.

Zatrudnienie nowych kadr w ciągu najbliższego roku planuje 30,8% pracodawców z Podkarpacia. Szczególnie wysokie zapotrzebowanie na nowych pracowników odnotowano w – budownictwie (46,7%), – transporcie i gospodarce magazynowej (45,7%), – działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (40,2%) oraz przetwórstwie przemysłowym (39,8%).

Zamiar zatrudnienia nowych kadr w ciągu kolejnych 12 miesięcy najrzadziej deklarują podmioty zatrudniające teraz do 9 pracowników (30,5%), przeważające w ogólnej strukturze podmiotów gospodarki na Podkarpaciu (95,56% wszystkich podmiotów). Jednocześnie, ci pracodawcy najczęściej planują rotacje pracowników na obecnych stanowiskach (48,2%). Podmioty zatrudniające do 9 osób najczęściej decydują się także na przyjęcie kandydata, któremu brak niektórych wymaganych kwalifikacji z zamiarem przygotowania go do wypełniania codziennych obowiązków zawodowych (54,8%). 

Blisko połowa badanych pracodawców uznała, iż oczekują od kandydatów ubiegających się o zatrudnienie wcześniejszego doświadczenia na podobnym stanowisku. Jednocześnie 16,6% badanych oczekuje doświadczenia zawodowego w ogóle. Jednocześnie, pracodawcy wyrażają niską gotowość do zatrudniania osób nieposiadających doświadczenia zawodowego (30,7%).

Podkarpackie podmioty gospodarcze najwyżej wśród kandydatów do pracy oceniły umiejętność pracy z ludźmi oraz motywację do pracy kandydatów na stanowiska, następnie poziom ich wiedzy teoretycznej, natomiast najniżej posiadane przez nich umiejętności praktyczne. Pracodawcy lepiej ocenili zatem kompetencje osób ubiegających się o pracę niż ich kwalifikacje zawodowe. Umiejętności praktyczne zostały także najniżej ocenione przez pracodawców wobec absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych jako kandydatów do pracy.

Blisko co dziewiąty podkarpacki pracodawca deklaruje zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Jednocześnie ponad połowa ogółu pracodawców zauważa w swojej branży zjawisko „szarej strefy". Najczęściej wskazywany zawód w kontekście „szarej strefy" to robotnik budowlany (27,7% pracodawców na niego wskazuje). Wynik jest o tyle znaczący, że wszystkie inne zawody to maksymalnie kilkuprocentowy poziom wskazań.
 

„Jednoosobowe działalności gospodarcze na Podkarpaciu"
 

Celem badania było opisanie trendów w zakresie zakładania i prowadzenia jednoosobowych działalności gospodarczych w województwie podkarpackim. W badaniu uczestniczyło 1 060 osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze na Podkarpaciu.
Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą na Podkarpaciu to częściej mężczyźni (61,6%) niż kobiety (38,4%). 70% z nich to osoby w wieku 20-39 lat.
Ponad połowa osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze na Podkarpaciu posiada wykształcenie wyższe (54,5%).

Najwięcej jednoosobowych działalności działa w branżach: „handel hurtowy i detaliczny wraz z naprawą pojazdów samochodowych", „pozostała działalność usługowa" oraz „działalność profesjonalna, naukowa i techniczna".
Większość przedsiębiorców deklarowała kilka powodów rozpoczęcia działalności gospodarczej, a najczęstszy z nich to chęć bycia szefem dla samego siebie. Na taki powód wskazywała ponad połowa przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (51,8%). Dla ponad 1/3 przedsiębiorców rozpoczęcie własnej działalności było związane z chęcią spróbowania czegoś nowego, sprawdzenia się, podjęcia wyzwania (37,3%). Tym samym, stwierdzić można, że najczęściej wymieniane powody rozpoczęcia pracy na własny rachunek wcale nie są związane z trudnościami na rynku pracy, lecz z postrzeganiem samozatrudnienia jako możliwości zarobkowania, która daje swobodę, niezależność i pozwala sprawdzić własne siły.

Niemal 2/3 przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze w województwie podkarpackim, wykorzystało na założenie działalności gospodarczej własne środki finansowe (oszczędności), natomiast 1/3 przedsiębiorców korzystała z dotacji na założenie działalności oferowanych przez powiatowe urzędy pracy. Zwraca uwagę fakt, iż w przypadku ponad 15% podmiotów, założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie wymagało poniesienia żadnych szczególnych kosztów. Przedsiębiorcy prowadzący działalność jednoosobową bardzo rzadko sięgali po wsparcie zwrotne w postaci kredytów w instytucjach bankowych lub parabankowych.